De cloud heeft dorst

Datacenters schieten de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond. Het hoge energie gebruik daarvan wordt voor ons allemaal steeds duidelijker, maar de verbluffende hoeveelheid drinkwater die wordt gebruikt om ze te koelen wordt vaak over het hoofd gezien. Met de VN water dag op komst reden genoeg om daar is in te duiken met Leafcloud co-founder en chief sustainability officer, David Kohnstamm.    

Hoeveel drinkwater gebruiken de Nederlandse datacenters op dit moment?  

Volgens het CBS gebruiken Nederlandse datacenters jaarlijks maximaal 1 miljard liter, of 400 zwembaden, aan water om te koelen. Dat is natuurlijk maar een heel klein deel van het totale watergebruik in Nederland (zo'n 0,088%), maar dat percentage loopt in de omgeving van een groot datacenter flink op. Daarnaast moet je bedenken dat het gebruik vooral plaatsvindt ten tijden van hitte en dus vaak ook droogte. Zo kwam Microsoft vorig jaar onder vuur te liggen toen bleek dat ze in de Middenmeer tijdens de droogte ongeveer 4 keer meer drinkwater verbruikte dan geschat.  

Waarom gebruikt een datacenter eigenlijk water?  

Laten we voorop stellen dat het niet per se hoeft, met lucht- of immersiekoeling kun je zonder waterverbruik je servers koelen. Waar datacenters voornamelijk met lucht koelen wordt er water aan het process toegevoegd wanneer de temperaturen boven de 25C komen. Het gebruik van water als onderdeel van het koelproces maakt koelsystemen energiezuiniger, wat datacenters op hun beurt gebruiken om zowel kosten als hun PUE-cijfers (Power Use Efficiency, of hoe energie zuinig het volledige datacenter is) te verlagen. Datacenters worden wat betreft duurzaamheid helaas te vaak alleen op hun PUE-cijfer afgerekend, maar daar zit bijvoorbeeld waterverbruik niet in verwerkt. Het is daarom goed om naar de WUE (Water Usage Effectiveness) van een datacenter te kijken, naast andere 'metrics' zoals ERE (Energy Reuse Effectiveness) om een beter beeld te krijgen van hoe duurzaam een datacenter is.

Leafcloud bouwt daarentegen geen nieuwe datacenters en het koelen van een Leafcloud-server vereist geen leidingwater. Door onze servers te huisvesten in de technische ruimtes van appartementencomplexen, verpleeghuizen, zwembaden waar altijd warmte gebruikt wordt, kunnen we alle gegenereerde warmte rechtstreeks in de warmwatervoorziening leiden. Waterverbruik is daarom nog een manier waarop onze cloud-infrastructuur grenzen verlegt als het gaat om duurzaamheid.  

Wat kunnen datacenters doen om drinkwater gebruik terug te dringen?  

Nederland blijft (voorlopig) een land van datacenters. Dus is het belangrijk dat er wordt ingezet op manieren om zoveel mogelijk drinkwater te besparen. De grote partijen hebben een aantal voorstellen en samenwerkingen om hun drinkwater gebruik terug te dringen, het is hopen dat die gerealiseerd worden.  

Google en Microsoft geven aan water positief te willen zijn in 2030. Zo wil Microsoft regenwater opvangen en gebruiken als koelwater en het gebruikte water terug lozen. Microsoft geeft zelf aan dat in Middenmeer het datacenter dichter bij de eerder gemaakte waterverbruik schattingen zal komen tegen de tijd dat het volledig operationeel is, al hadden ze natuurlijk transparant kunnen zijn over het huidig gebruik en dat tijdens de bouwfase.

Datacenters kunnen ook overstappen op industrie water. Dit zou het drinkwaterverbruik enorm terugdringen. Google heeft verschillende inspanningen verricht om een waterleiding aan te leggen bij hun Eemshaven datacenter waarmee ze dat kunnen doen. Natuurlijk goed dat er iets gebeurt, al blijft het raar dat er wel zoveel buizen gelegd kunnen worden voor het weggooien van warmte, maar niet voor restwarmte terug leveren. Hoe dat zit hebben we in een ander blog uitgelegd.

Buiten Nederland  

Buiten Nederland zie je dat de effecten veel verder kunnen gaan. In delen van de wereld die lijden aan systemische droogte, zoals in het westen van de VS. Daar zien we al jaren de effecten van klimaatverandering. Een datacenter daar bouwen en met drinkwater koelen gaat echt niet meer, het zal anders moeten.  

Wil je meer weten over Leafcloud, of heb je interesse om de cijfers in te duiken? Bezoek leaf.cloud/truly-green of stuur een e-mail naar hello@leaf.cloud.